گزارش نقض حقوق بشر آمریکا هرساله توسط سازمانهای مردم نهاد و کشورهای
مختلف تهیه میشود تا به بررسی وضع حقوق بشر در این کشور پرداخته و مردم
سایر کشورها را نسبت استفاده ابزاری از این موضوع توسط دولتمردان آمریکا
آگاه کنند.
گزارش کامل نقض حقوق بشر در آمریکا در سال 2010 که توسط بخش سیاست خارجی مرکز پژوهشهای مجلس تهیه شده از نظر خوانندگان میگذرد.
* * *
یکی از اولویتهای دائمی کشورهای جهان در دوره کنونی تلاش برای بهبود
وضعیت حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه در کشورهای خود و همچنین دیگر کشورهای
جهان است. با این حال ارائه تعاریف متعدد از آن، معیارهای دو گانه در
اجرای آن و استفاده ابزاری از آن در کشورهای مختلف، زمینه عدم پیشبرد
واقعی آنها را سبب شده است، چنانچه در این بین، کارنامه عملکرد حقوق بشر
در کشورهای غربی که همواره خود را مدافع حقوق بشر میدانند، نشان میدهد
در این کشورها نیز موارد متعددی از نقض سیستماتیک حقوق بشر و حقوق بشر
دوستانه وجود دارد. این در حالی است که آنان از طریق دیپلماسی رسانهای
خود توانستهاند همزمان با مداخله در امور داخلی سایر کشورها به بهانه
حمایت از حقوق بشر به نقض سیستماتیک حقوق بشر در داخل کشورشان بپردازند.
بر این اساس، این گزارش تلاش دارد تا به برخی از موارد نقش سیستماتیک حقوق
بشر و حقوق بشر دوستانه در کشورهای آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان
بپردازد.
* نقض سیستماتیک حقوق بشر در کشورهای غربی
نقض حقوق بشر توسط مأموران یا مقامات هر کشوری ممکن است اتفاق بیافتد،
اما آنچه شاخص و بیانگر میزان تعهد یک کشور در رعایت حقوق بشر است، عدم
وجود قوانین و رویههای ناقض حقوق انسانها و نیز نوع برخورد دستگاه
قضایی و مقامات رده بالای آن کشور با چنین اقداماتی است در صورت وجود چنین
قوانین یا اجرای رسمی چنین رویههایی، میتوان نتیجه گرفت که نقض حقوق بشر
در این کشور موردی اتفاقی نبوده، بلکه سیاستی دائمی است که میتوان آن را
نقض سیستماتیک حقوق بشر نامید...
در حالی که کشورهای غربی، خود را به عنوان مدعیان حقوق بشر در سطح
جهان معرفی میکنند اما شواهد متعددی وجود دارد که نشان میدهد چنین
سیاستهایی ضد حقوق بشری در برخی از کشورهای غربی وجود دارد. ذکر این نکته
ضروری است که گرچه بر سر مبانی و بعضی مصادیق حقوق بشر اختلاف نظر وجود
دارد اما در مورد بعضی از مصادیق نقض حقوق انسانها مانند کشتن افراد بدون
محاکمه، ضرب و شتم، تجاوز به حریم خصوصی و قانونی افراد و ... در بین
فرهنگها، ادیان و ملتها اجماع وجود دارد، به گونهای که دولتها نیز
جلوگیری از این گونه موارد را بدون هیچ قید و شرطی در قالب کنوانسیونهای
حقوقی بشری پذیرفتهاند.
* حمایت از اقدامات ناقضین حقوق بشر توسط آمریکا
آنچه در این گزارش به عنوان مصادیق نقض حقوق بشر اشاره میشود نیز بر
خلاف رویه کشورهای غربی که در گزارشهای خود علیه سایر کشورها بر روی
مصادیق اختلافی متمرکز میشوند، نیست بلکه تنها شامل مواردی است که تمامی
دولتها و از جمله خود این کشورها، انجام آن را به عنوان مصادیق نقض حقوق
بشر در قالب تعهدات بینالمللی پذیرفتهاند. همچنین باید توجه داشت که
رابطه آمریکا با حقوق بشر تنها در نقض مستقیم حقوق بشر خلاصه نمیشود،
بلکه حمایت از اقدامات ناقضین حقوق بشر نیز معاونت در جرم محسوب میشود.
بر اساس اعلام نهادهای آمریکایی، منع شکنجه در این کشور از جایگاه
قانونی مشخص برخوردار نمیباشد و حتی پذیرش کنوانسیون منع شکنجه و
کنوانسیون حقوق و آزادیهای مدنی و سیاسی همراه با شرایط هایی بوده است
که اعمال این مقررات را در وضعیت مبهم و غیر شفاف قرار میدهد.
* گزارش صلیب سرخ درباره شکنجه زندانیان در بازداشتگاههای سیا
این گزارش که در سال 2007 تهیه شده با تایید وجود شکنجه و رفتارهای
بیرحمانه، غیر انسانی یا تحقیر در بازداشتگاههای سیا نسبت به زندانیان
منسوب به القاعده نشان میدهد که آمریکا قوانین بینالمللی را نقض کرده
است.
* قانونی کردن شکنجه در آمریکا
طبق یادداشتهای وزارت دادگستری آمریکا در زمان بوش؛ «عریان کردن
اجباری، زدن ضربه به صورت و شکم، دستکاری در تغذیه افراد، کوبیدن به دیوار
کاذب، بستن افراد با زنجیر در حالات دردناک و استفاده از حشرات قطعاً
شکنجه به حساب نمیآید.
در چهار یادداشتی که از سال 2002 تا 2005 توسط کارشناسان حقوقی
وزارت دادگستری دولت تهیه شده «سیلی زدن، زنجیر کردن دست و پای زندانیان،
القای حس خفگی با آب و سایر رفتارهای غیر قانونی در جریان بازجویی» توجیه
قانونی شدهاند. در این یادداشتها، به بازجویان اجازه داده شده بود که
زندانیان را در وضعیتهای ایستاده و دردناک نگهدارند و آنها را از غذا و
خواب به مدت طولانی محروم کنند.
* 266 بار شکنجه «خفگی مصنوعی» در مورد یک مظنون
بر اساس گزارشهای منتشر شده وزارت دادگستری آمریکا روش القای حس خفگی
با آب، 266 بار هنگام بازجویی از ابوزبیده و یک مظنون دیگر مورد استفاده
قرار گرفته است.
* نظر اوباما مبنی بر عدم پیگرد قانونی بازجویان شکنجه گر سیا
باراک اوباما اعلام کرده است: از آنجا که مأموران سیا مطابق توصیههای
قانون زمان عمل میکردند نباید محاکمه شوند. او در ادامه گفته است که:
«صرف وقت و انرژی در جهت سرزنش گذشتهها چیزی را حل نمیکند.»
این اظهارات مورد اعتراض عفو بینالملل، اتحادیه آزادیهای آمریکا و
دیدهبان حقوق بشر قرار گرفت؛ این گروهها تأکید کردهاند که اقدامات
انجام شده از نظر بینالمللی شکنجه محسوب شده و مرتکبان باید مورد پیگیرد
قرار گیرند.
اوباما در واکنش به این مواضع اعلام کرده است که معافیت بازجویان به
معنای عدم امکان محاکمه مقاماتی که این روشها را تایید کردهاند نیست.
طبق اعلام کمیته اطلاعات مجلس سنای آمریکا از جمله افرادی که روش القای
احساس خفگی این روشها را تایید کرده بودند کاندولیزا رایس است.
* ابراز نگرانی کمیسیون بینالمللی دادگستری از رفتار غیر انسانی در قوانین آمریکا
نظر مؤسسه آمریکایی کمیسیون بینالمللی دادگستری در مورد اقدامات
اوباما برای منع شکنجه این نهاد اعلام کرده است که دستور اوباما مبنی بر
انجام بازجویی در محدوده راهنمایی ارتش زمینی با اینکه دامنهای از
روشهای بازجویی متجاوزانه را ممنوع میکند؛ ولی امکان استفاده از برخی
فنون شکنجه جسمی و روانی را فراهم آورده است. همچنین این نهاد از تعاریف
محدود از شکنجه و رفتار خشن و غیر انسانی در قوانین آمریکا ابراز نگرانی
کرده است.
* زندانهای شناور مخفی در دریای آمریکا
- یک محقق فرانسوی در گزارشی در پایگاه اینترنتی ولترنت از زندانهای
شناور و مخفی نیروی دریایی ارتش آمریکا در دریا در زمان بوش پرده برداشت
که در آن قفسهایی همانند آنچه در گوانتانامو استفاده میشود برای شکنجه
افراد تعبیه شده است.
- پایگاه اینترنتی ولترنت در گزارشی مراحل پنج گانه شستشوی مغزی در زندانهای ارتش آمریکا را تشریح کرد.
- یک مؤسسه خیریه در آمریکا گزارش داد که زندانیان در یک بازداشگاه
مخفی در پایگاه اصلی آمریکاییها در افغانستان مورد شکنجههای جسمی و روحی
قرار گرفتهاند، از جمله ادعاهای زندانیان «نگهداری در مکان سرد، تحقیر،
کتک خوردن مکرر، محرومیت از خواب و برهنه شدن» بوده است. این افراد در
فاصله زمانی 2009 -2010 در این زندان به سر بردهاند، بی بی سی هم وجود
زندانهای مخفی آمریکا را در پایگاه هوایی بگرام مورد تایید قرار داده
است.
* 300 مورد مرگ زندانیان در پی استفاده از «شوکر»
- اسناد انتشار یافته از سوی پایگاهها ویکی لیکس حاکی از آن است که
نظامیان عالیرتبه ارتش آمریکا با نقض مسلم قوانین بینالمللی به اعمالی
از جمله شکنجه بازداشتشدگان عراقی اقدام کردهاند.
- طبق گزارش عفو بینالملل در سال 2008، در مراکز حبس و زندانهای
ایالات متحده برای کنترل زندانیان از دستگاه شوک دهنده به طور گسترده
استفاده میشود. از سال 2001 بیش از 300 مورد مرگ ناشی از این شوکها
گزارش شده که 69 مورد آن در 2008 بوده است.