*پروازهای تبعید فرآیند درست و سالم اجرایی و قضایی را نادیده میگیرند
پروازهای تبعید غیر قانونیاند زیرا فرآیند درست و سالم اجرایی و
قضایی را نادیده میگیرند. آنها نوعا به نقضهای حقوق بشری متعددی منجر
میشوند، اغلب قربانیان غیر قانونی دستگیر و بازداشت میشوند، برخی از
آنها ربوده میشوند و برخی دیگر از دسترسی به هر نوع فرآیندی قانونی برای
مخالفت با انتقالشان به کشورهایی که شکنجه در آنجا متداول است محروم
میشوند.
بسیار از آنها که به طور غیر قانونی در یک کشور بازداشت شده و به
کشوری دیگر منتقل بسیاری مفقود شدهاند. همه قربانیان پروازههای تبعید که
عفو بین الملل با آنها مصاحبه کرده است میگویند مورد شکنجه و یا به نوعی
بدرفتاری قرار گرفتهاند.
هر کشوری به کشور دیگری که ناقض حقوق بین المللی است کمک کند اگر
چنین کمکی را با آگاهی از شرایط نقض انجام دهد در برابر جامعه بینالمللی
پاسخگو است. به عبارت دیگر، کشورها در صورتی که با انتقالهایی کمک کنند
که ناقض اصل تعهد به امتناع از انتقال افراد به برخی جاهاست شریک جرمند...
*کشورهای عضو شورای اروپا در جرایم آمریکایی ها شریکند
بر اساس این اصل انتقال افراد به کشورهایی که افراد در آنجا در معرض
شکنجه و یا سایر بدرفتاریها و یا در معرض سر به نیست شدن و یا بازداشت
محرمانه و بازداشت ممنوع الملاقات قرار دارند، جرم محسوب میشود.
طبق کمیسیون حقوق بین المللی کمک به ربوده اشخاص در خاک خارج، آماده
کردن آگاهانه کمکی اساسی و گذاشتن سرزمین خود در اختیار کشور دیگری
نمونههایی از همدستی شمرده میشوند.
کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و آزادیهای اساسی، دولتها را ملزم
میکند که تدابیر دیپلماتیک،اقتصادی قضایی و تدابیر دیگری را به منظور
تامین حقوق تضمین شده در کنوانسیون برای افراد داخل مرزهایشان، هر چند که
کنترل موثری به بخشی از سرزمین خود نداشته باشند، اتخاذ کنند. بنابراین
دولتهای عضو شورای اروپا در مسئولیت سوء استفادههای صورت گرفته بر افراد
بازداشت شده در مراکز بازداشت آمریکا با پایگاههای هوایی آمریکا مستقر در
سرزمینهایشان شریکند.
*برخی از دولتهای اروپایی، به ویژه بریتانیا درصدد مبرا کردن خود از مسئولیت های خود بودند
برخی از دولتهای اروپایی، به ویژه بریتانیا در صدد بودهاند تا
خودشان را با اخذ تضمینهای دیپلماتیک بر اساس اینکه تبعیدشدگان به یک
کشور خاص در آنجا مورد شکنجه یا بدرفتاری قرار نخواهد گرفت، از مسئولیت
مبرا کنند.
با این حال، اتکا به چنین تضمینهایی از تعهد بی قید و شرط کشورهایی
مثل بریتانیا را به امتناع از انتقال افراد به کشورهایی که افراد در آنجا
در معرض شکنجه و سایر بدرفتاریها قرار دارند کم نمیکند. اگر خطر شکنجه
یا سایر بدرفتاریها آنقدر زیاد است که نیاز به چنین تضمینهایی است، پس
خطر آنقدر زیاد است که نباید اجازه چنین انتقالهایی داده شود. به علاوه،
کشورهایی که به دنبال چنین تضمینهایی هستند به روشنی میپذیرند که
کشورهایی دیگری ممکن است در زندانهایشان از شکنجه برای افراد دیگر
استفاده کنند.
*هواپیماهای درگیر در عملیات انتقال تبعیدیان حداقل 210 بار به بریتانیا پرواز کردهاند
همدستی اخیر بریتانیا در تبعیدهای پروازی فوق العاده در مقاله 12
سپتامبر 2005 گاردین فاش شد. این مقاله استفاده از فرودگاههای بریتانیایی
در تبعیدهای پروازی فوق العاده را نشان داد:
هواپیماهای درگیر در این عملیات از 11 سپتامبر حداقل 210 بار به
بریتانیا پرواز کردهاند به طور میانگین هر هفته یک پرواز - هواپیماهای
سیا از 19 فرودگاه و پایگاه هوایی بریتانیا از جمله هسرو، گیتویک،
بیرمنگام لوتون، بورنموث و بلفاست استفاده کردهاند.
عفو بین الملل نیز گزارشی درباره تبعید پروازی منتشر کرده است که
نشان میدهد که 6 هواپیمای سیا حدود 800 پرواز به داخل یا بیرون حریم
هوایی اروپا داشتهاند.
*جک استروا وارد میدام می شود
کمیته امور خارجی پارلمان بریتانیا، در پاسخ به نگرانیها عمومی رو به
رشد نسبت به انجام پروازهای فوق العاده تبعید توسط دولت، در 25 فوریه
2005 نامهای به دفتر کشورهای مشترک المنافع و خارجی نوشت و خواستار توضیح
سیاست دولت در این خصوص شد.
پس از بی اعتنایی دولت به پاسخ به دست داشتن در پروازهای فوق العاده
تبعید و درخواست ارائه اطلاعات، کمیته امور خارجی رای ذیل را در رابطه با
پاسخ دولت به بازرسیها صادر کرد: ما به این نتیجه رسیدیم که دولت
نتوانسته است به سؤالهایی درباره پروازههای فوق العاده تبعید با شفافیت
و مسئولیت پذیری لازم برای چنین مسئلهای پاسخ دهد. اگر دولت معتقد است که
پرواز فوق العاده تبعید ابزاری معتبر در جنگ علیه ترویرسم است، باید چنان
شفاف و روشن سخن بگوید که مسئولیت پذیر بماند. ما توصیه میکنیم که دولت
به سیاست مبهم سازیاش پایان دهد و جوابهای روشنی به سؤالهای 25 فوریه
کمیته بدهد.
از آنجا که ادعای پروازهای تبعید بسیار جدی بوده است جک استراو،
وزیر خارجه وقت اولین مقام ارشدی بود که در این خصوص به اجبار وارد میدان
شد.
*دروغ های بلر ادامه می یابد
در اواخر سال 2005 استراو به نمایندگان مجلس گفت که هیچ موردی یافته
نشده است که در آین ایالات متحده از حریم هوایی یا سرزمین بریتانیا برای
انتقال زندانیان به جاهایی استفاده کرده باشد که در آنجا شکنجه یا اشکال
دیگر بازداشت غیر قانونی و بدرفتاری ممکن است علیه تبعیدشدگان اعمال شود.
چند هفته بعد آقای استراو تکرار کرد که هیچ پرواز تبعیدی در دوره حکومت
بوش صورت نرگفته است.
در اوایل سال 2007، تونلی بلر اهمیت انکارها را افزایش داد. نخست
وزیر وقت به کمیته اطلاعات و امنیت گفت: ایالات متحده هیچ فردی را از طریق
بریتانیا یا سرزمینهای برون مرزیاش در دوره بعد از 11 سپتامبر تبعید
نکرده است. کمیته مذکور چنان که باید و شاید این اطمینانهای سطح بالا را
پذیرفت.
*پذیرش اعترافنامههای فوق العاده
به مدت بیش از 2 سال نمایندگان مجلس از همه احزاب سیاسی ادعاهای دقیقی
درباره دست داشتن بریتانیا در پروازههای تبعید سیا داشتهاند. نمایندگان
مجلس، نمایندگان پارلمان اروپا و شورای اروپا هر کدام کمیتههای ویژهای
را برای تحقیق تشکیل دادهاند. کمیته اطلاعات و امنیت پارلمان بریتانیا از
وزرا و مقامات به طور خصوصی درباره این ادعا پرسیدند. مدارکی یافته شد که
نشان میداد سایر کشورهای اروپایی نیز با پروازهای محرمانه سیا همکاری
میکردند.
اما دولت اصرار میکرد که این ادعاها حقیقت ندارند. وزرا از جمله
تونی بلر و جم استراو میگفتند که ایالات متحده به آنها اطمینان داده است
که هیچ پرواز سیا که حامل بازداشت شدهها باشد در خاک بریتانیا فرود
نیامده است. مقامات اصرار میکردند که بریتانیا در کاری که میتواند این
کشور را متهم به همکاری در شکنجه کند همکاری نخواهد کرد.
*عذرخواهی خفت بار میلبند از مجلس عوام
اما در خبری تکان دهند در 21 فوریه 2008، میلیبند وزیر امور خارجه
مجبور به عذرخواهی خفت بار از نمایندگان مجلس عوام شد. وزیر خارجه به
نمایندگان مجلس گفت که بر خلاف تضمینهای روشن قبلی دو پرواز در 2002 در
سرزمین بریتانیا در اقیانوس هند فرود آمدند.
مقامات دولتی بریتانیا پس از اینکه به پروازهای تبعید آمریکا اجازه
دادند که دو بار در خاک بریتانیا فرود آیند ناراحتی و عصبانیت خود را از
واشنگتن نشان دادند.
آریالای میلیبند گفت: در واقع بسیار متاسف است که باید اظهارات
گذشته آقا بلر، نخست وزیر و جک استراو وزیر امور خارجه وقت را - که گفته
بودند آمریکا برای پروازهای تبعید از پایگاههای هوایی بریتانیا استفاده
نکرده است - اصلاح کند.
گوردون بروان نخست وزیر که در بروکسل به سر میبرد گفت: جای تاسف
است که این موضوع شناخته نشده بود.... اما مهم این است که مطمئن شویم دیگر
چنین کاری صورت نخواهد گرفت.
اندرو تایری رئیس کمیته همه احزاب درباره پروازهای تبعید گفت: این
اظهار نظر میلیبند باعث خواهد شد که مردم بریتانیا اطمینانهای دیگری را
که از ایالات متحده دریافت میکنیم باور نکنند. ما باید در نظر داشته
باشیم که این پروازهای فوق العاده تبعید احتمالا غیر قانونی و قطعا غیر
اخلاقی اند.
منزیس کمبل، رهبر سابق حزب لیبرال دموکرات گفت این وضعیت برای دولت شرم آور و ناقض تعهدات اخلاقی ما و مسئولیتهای قانونی ما است.
دولت کنترل کار آمدی بر آنچه در میدان دیه گو سیا اتفاق افتاده، نداشته است
*صدها پرواز هواپیماهای سیا ثبت شده است که از طریق انگلیس پرواز کردهاند
فعالان حقوق بشر نگرانیای خود را این گونه ابراز کردند که این دو
مورد شناسایی شده ممکن است تنها ظاهر قضیه باشد. طبق گزارش لایبرتی مدارک
روشنی وجود دارد که هواپیماهای سیا، همچنین، از حریم هوایی و فرودگاههای
بریتانیا برای بردن مظنون به کشورهای دیگر - جاهای که حقوق بشر در آنجا
رعایت نمیشود برای بازپرسی استفاده کردهاند. این گزارش اضافه میکند:
در حالی که دولت ما رخ دادن چنین کاری را انکار میکند، کمیته ملل
متحده علیه شکنجه مدعی است، مدرک دارد و دولت آمریکا را سرزنش میکند. هم
پارلمان اروپا و هم شورای اروپا معتقدند که پروازهای فوق العاده تبعید از
طریق اروپا صورت گرفته است و صدها پرواز هواپیماهای سیا ثبت شده است که از
طریق بریتانیا پرواز کردهاند.